Konventa për të Drejtat e Fëmijës (KDF), një grup standardesh dhe detyrimesh të panegociueshme, të pranuara nga të gjithë, ofron mbrojtje dhe mbështetje për të drejtat e fëmijëve. Në miratimin e Konventës, komuniteti ndërkombëtar pranoi se njerëzit nën 18 vjeç shpesh kanë nevojë për kujdes dhe mbrojtje të veçantë që nuk e kanë të rriturit.
Kuvendi i Republikës së Shqipërisë ratifikoi Konventën për të Drejtat e Fëmijës me Ligjin Nr.7531 më 11 Dhjetor 1991.
Hyrja në fuqi: 2 Shtator 1990, në përputhje me Nenin 49
Parathënie
Shtetet Palë të kësaj Konvente,
Duke pasur parasysh se, në përputhje me parimet e shpallura në Kartën e Kombeve të Bashkuara, njohja e dinjitetit të qenësishëm dhe e të drejtave të barabarta dhe të patjetërsueshme të të gjithë anëtarëve të familjes njerëzore është themeli i lirisë, drejtësisë dhe paqes në botë,
Duke pasur parasysh se popujt e Kombeve të Bashkuara, në Kartë, kanë riafirmuar besimin e tyre në të drejtat themelore të njeriut dhe në dinjitetin dhe vlerën e personit njerëzor dhe kanë vendosur të promovojnë përparimin shoqëror dhe standarde më të mira të jetës në liri më të madhe,
Duke pranuar se Kombet e Bashkuara, në Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut dhe në Paktet Ndërkombëtare për të Drejtat e Njeriut, kanë shpallur dhe rënë dakord se çdokush ka të drejtë për të gjitha të drejtat dhe liritë e përcaktuara në të, pa asnjë dallim të asnjë lloji, si raca, ngjyra, gjinia, gjuha, feja, opinionet politike ose të tjera, origjina kombëtare ose sociale, pasuria, lindja ose statusi tjetër,
Duke kujtuar se, në Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut, Kombet e Bashkuara kanë shpallur se fëmijëria ka të drejtë për kujdes dhe ndihmë të veçantë,
Të bindur se familjes, si grupi themelor i shoqërisë dhe mjedisi natyror për rritjen dhe mirëqenien e të gjithë anëtarëve të saj dhe veçanërisht të fëmijëve, duhet t’i ofrohet mbrojtja dhe ndihma e nevojshme në mënyrë që ajo të marrë përsipër plotësisht përgjegjësitë e saj brenda komunitetit,
Duke pranuar se fëmija, për zhvillimin e plotë dhe harmonik të personalitetit të tij, duhet të rritet në një mjedis familjar, në një atmosferë lumturie, dashurie dhe mirëkuptimi,
Duke pasur parasysh se fëmija duhet të jetë plotësisht i përgatitur për të jetuar një jetë individuale në shoqëri dhe të edukohet në frymën e idealeve të shpallura në Kartën e Kombeve të Bashkuara, dhe në veçanti në frymën e paqes, dinjitetit, tolerancës, lirisë, barazisë. dhe solidariteti,
Duke pasur parasysh se nevoja për t’i kushtuar kujdes të veçantë fëmijës është deklaruar në Deklaratën e Gjenevës për të Drejtat e Fëmijës të vitit 1924 dhe në Deklaratën e të Drejtave të Fëmijës të miratuar nga Asambleja e Përgjithshme më 20 Nëntor 1959 dhe e njohur në Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut, në Paktin Ndërkombëtar për të Drejtat Civile dhe Politike (në veçanti në nenet 23 dhe 24), në Paktin Ndërkombëtar për të Drejtat Ekonomike, Sociale dhe Kulturore (në veçanti në nenin 10) dhe në statutet dhe përkatëse instrumente të agjencive të specializuara dhe organizatave ndërkombëtare që merren me mirëqenien e fëmijëve,
Duke pasur parasysh se, siç tregohet në Deklaratën e të Drejtave të Fëmijës, “fëmija, për shkak të papjekurisë së tij fizike dhe mendore, ka nevojë për masa mbrojtëse dhe kujdes të veçantë, duke përfshirë mbrojtjen e duhur ligjore, para dhe pas lindjes”,
Duke rikujtuar dispozitat e Deklaratës mbi Parimet Sociale dhe Juridike në lidhje me Mbrojtjen dhe Mirëqenien e Fëmijëve, me Referencë të Veçantë për vendosjen në familje dhe birësimin në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar; Rregullat Standarde Minimale të Kombeve të Bashkuara për Administrimin e Drejtësisë për të Miturit (Rregullat e Pekinit); dhe Deklarata për Mbrojtjen e Grave dhe Fëmijëve në Emergjencë dhe Konflikte të Armatosura, duke pranuar se, në të gjitha vendet e botës, ka fëmijë që jetojnë në kushte jashtëzakonisht të vështira dhe se fëmijë të tillë kanë nevojë për vëmendje të veçantë,
Duke marrë parasysh rëndësinë e traditave dhe vlerave kulturore të çdo populli për mbrojtjen dhe zhvillimin harmonik të fëmijës, duke njohur rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar për përmirësimin e kushteve të jetesës së fëmijëve në çdo vend, veçanërisht në vendet në zhvillim,
Kanë rënë dakord si më poshtë:
PJESA I
Neni 1
Për qëllimet e kësaj Konvente, fëmijë nënkupton çdo qenie njerëzore nën moshën tetëmbëdhjetë vjeç, përveç rasteve kur sipas ligjit të zbatueshëm për fëmijën, mosha e madhe arrihet më herët.
Neni 2
1. Shtetet Palë do të respektojnë dhe sigurojnë të drejtat e përcaktuara në këtë Konventë për çdo fëmijë brenda juridiksionit të tyre pa asnjë lloj diskriminimi, pavarësisht nga raca, ngjyra, gjinia, gjuha, feja e fëmijës ose prindit të tij ose të kujdestarit ligjor, opinion politik ose tjetër, origjinë kombëtare, etnike ose sociale, pronë, aftësi të kufizuara, lindje ose status tjetër.
2. Shtetet Palë do të marrin të gjitha masat e duhura për të siguruar që fëmija të mbrohet nga të gjitha format e diskriminimit ose ndëshkimit në bazë të statusit, aktiviteteve, opinioneve të shprehura ose besimeve të prindërve, kujdestarëve ligjorë ose anëtarëve të familjes së fëmijës.
Neni 3
1. Në të gjitha veprimet në lidhje me fëmijët, qofshin ato të ndërmarra nga institucionet publike ose private të mirëqenies sociale, gjykatat, autoritetet administrative ose organet legjislative, interesi më i mirë i fëmijës do të jetë konsiderata kryesore.
2. Shtetet Palë marrin përsipër t’i sigurojnë fëmijës një mbrojtje dhe kujdes të tillë të nevojshëm për mirëqenien e tij ose të saj, duke marrë parasysh të drejtat dhe detyrat e prindërve të tij ose të saj, kujdestarëve ligjorë ose individëve të tjerë ligjërisht përgjegjës për të. dhe, për këtë qëllim, do të marrë të gjitha masat e duhura legjislative dhe administrative.
3. Shtetet palë sigurojnë që institucionet, shërbimet dhe objektet përgjegjëse për kujdesin ose mbrojtjen e fëmijëve të jenë në përputhje me standardet e vendosura nga autoritetet kompetente, veçanërisht në fushën e sigurisë, shëndetit, në numrin dhe përshtatshmërinë e personelit të tyre, si si dhe mbikëqyrjen kompetente.
Neni 4
Shtetet Palë do të ndërmarrin të gjitha masat e duhura legjislative, administrative dhe të tjera për zbatimin e të drejtave të njohura në këtë Konventë. Në lidhje me të drejtat ekonomike, sociale dhe kulturore, Shtetet Palë do të ndërmarrin masa të tilla në masën maksimale të burimeve të tyre në dispozicion dhe, kur është e nevojshme, brenda kuadrit të bashkëpunimit ndërkombëtar.
Neni 5
Shtetet Palë do të respektojnë përgjegjësitë, të drejtat dhe detyrat e prindërve ose, sipas rastit, të anëtarëve të familjes ose komunitetit të zgjeruar siç parashikohet nga zakonet lokale, kujdestarët ligjorë ose personat e tjerë ligjërisht përgjegjës për fëmijën, për të siguruar, në një mënyrë të qëndrueshme me kapacitetet në zhvillim të fëmijës, drejtimin dhe udhëzimin e duhur në ushtrimin nga fëmija të të drejtave të njohura në këtë Konventë.
Neni 6
1. Shtetet Palë pranojnë se çdo fëmijë ka të drejtën e natyrshme për jetën.
2. Shtetet Palë sigurojnë në masën maksimale të mundshme mbijetesën dhe zhvillimin e fëmijës.
Neni 7
1. Fëmija regjistrohet menjëherë pas lindjes dhe ka të drejtën që në lindjen e një emri, të drejtën për të fituar shtetësinë dhe. për aq sa është e mundur, të drejtën për të njohur dhe për t’u kujdesur nga prindërit e tij/saj.
2. Shtetet Palë sigurojnë zbatimin e këtyre të drejtave në përputhje me legjislacionin e tyre kombëtar dhe detyrimet e tyre sipas instrumenteve ndërkombëtare përkatëse në këtë fushë, veçanërisht kur fëmija do të ishte përndryshe pa shtetësi.
Neni 8
1. Shtetet Palë marrin përsipër të respektojnë të drejtën e fëmijës për të ruajtur identitetin e tij ose të saj, duke përfshirë kombësinë, emrin dhe marrëdhëniet familjare siç njihen me ligj pa ndërhyrje të paligjshme.
2. Kur një fëmije privohet në mënyrë të paligjshme nga disa ose të gjithë elementët e identitetit të tij ose të saj, Shtetet Palë do të ofrojnë ndihmën dhe mbrojtjen e duhur, me synimin për të rivendosur shpejt identitetin e tij ose të saj.
Neni 9
1. Shtetet Palë do të sigurojnë që një fëmijë të mos ndahet nga prindërit e tij ose të saj kundër vullnetit të tyre, përveç kur autoritetet kompetente që i nënshtrohen rishikimit gjyqësor përcaktojnë, në përputhje me legjislacionin dhe procedurat në fuqi, që një ndarje e tillë është e nevojshme për interesat më të mira të fëmijë. Një përcaktim i tillë mund të jetë i nevojshëm në një rast të veçantë si ai që përfshin abuzimin ose neglizhimin e fëmijës nga prindërit, ose ai ku prindërit jetojnë të ndarë dhe duhet të merret një vendim për vendbanimin e fëmijës.
2. Në çdo procedurë sipas paragrafit 1 të këtij neni, të gjitha palëve të interesuara do t’u jepet mundësia të marrin pjesë në procedurë dhe t’i bëjnë të njohura pikëpamjet e tyre.
3. Shtetet Palë do të respektojnë të drejtën e fëmijës që është i ndarë nga njëri ose të dy prindërit për të mbajtur rregullisht marrëdhënie personale dhe kontakte të drejtpërdrejta me të dy prindërit, përveç nëse kjo është në kundërshtim me interesat më të mira të fëmijës.
4. Kur një ndarje e tillë rezulton nga ndonjë veprim i nisur nga një Shtet Palë, siç është ndalimi, burgimi, internimi, dëbimi ose vdekja (duke përfshirë vdekjen që vjen nga ndonjë shkak ndërsa personi është nën kujdestarinë e shtetit) të njërit ose të dy prindërve. ose të fëmijës, ai Shtet Palë, sipas kërkesës, do t’u sigurojë prindërve, fëmijës ose, nëse është e përshtatshme, një anëtari tjetër të familjes informacionin thelbësor në lidhje me vendndodhjen e anëtarit (ve) që mungojnë të familjes, përveç rasteve kur ofrohet informacioni do të ishte i dëmshëm për mirëqenien e fëmijës. Shtetet Palë do të sigurojnë më tej që paraqitja e një kërkese të tillë në vetvete nuk do të sjellë pasoja negative për personin(ët) e interesuar.
Neni 10
1. Në përputhje me detyrimin e Shteteve Palë sipas nenit 9, paragrafi 1, kërkesat e një fëmije ose prindërve të tij ose të saj për të hyrë ose larguar nga një Shtet Palë me qëllim të ribashkimit familjar do të trajtohen nga Shtetet Palë në mënyrë pozitive, në mënyrë humane dhe të shpejtë. Shtetet Palë do të sigurojnë më tej që paraqitja e një kërkese të tillë nuk do të sjellë pasoja negative për aplikantët dhe për anëtarët e familjes së tyre.
2. Një fëmijë, prindërit e të cilit banojnë në shtete të ndryshme, ka të drejtë të mbajë rregullisht, me përjashtim të rrethanave të jashtëzakonshme, marrëdhënie personale dhe kontakte të drejtpërdrejta me të dy prindërit. Për këtë qëllim dhe në përputhje me detyrimin e Shteteve Palë sipas nenit 9, paragrafi 1, Shtetet Palë do të respektojnë të drejtën e fëmijës dhe të prindërve të tij ose të saj për të lënë çdo vend, përfshirë vendin e tyre, dhe për të hyrë në vendin e tyre. E drejta për t’u larguar nga çdo vend do t’i nënshtrohet vetëm atyre kufizimeve të përcaktuara me ligj dhe që janë të nevojshme për të mbrojtur sigurinë kombëtare, rendin publik (rendin publik), shëndetin ose moralin publik ose të drejtat dhe liritë e të tjerëve dhe janë në përputhje me të drejtat e tjera të njohura në këtë Konventë.
Neni 11
1. Shtetet Palë marrin masa për të luftuar transferimin dhe moskthimin e paligjshëm të fëmijëve jashtë vendit.
2. Për këtë qëllim, Shtetet Palë do të nxisin përfundimin e marrëveshjeve dypalëshe ose shumëpalëshe ose aderimin në marrëveshjet ekzistuese.
Neni 12
1. Shtetet Palë do t’i sigurojnë fëmijës që është në gjendje të formojë pikëpamjet e veta të drejtën për t’i shprehur ato pikëpamje lirisht në të gjitha çështjet që prekin fëmijën, duke iu kushtuar rëndësia e duhur pikëpamjeve të fëmijës në përputhje me moshën dhe pjekurinë e fëmijës. fëmijë.
2. Për këtë qëllim, fëmijës duhet t’i jepet veçanërisht mundësia për t’u dëgjuar në çdo proces gjyqësor dhe administrativ që prek fëmijën, qoftë drejtpërdrejt, ose nëpërmjet një përfaqësuesi ose një organi të përshtatshëm, në një mënyrë në përputhje me rregullat procedurale të vendit. ligji.
Neni 13
1. Fëmija ka të drejtën e lirisë së shprehjes; kjo e drejtë do të përfshijë lirinë për të kërkuar, marrë dhe dhënë informacione dhe ide të të gjitha llojeve, pavarësisht nga kufijtë, qoftë me gojë, me shkrim ose në shtyp, në formën e artit ose nëpërmjet çdo mjeti tjetër sipas zgjedhjes së fëmijës.
2. Ushtrimi i kësaj të drejte mund t’i nënshtrohet disa kufizimeve, por këto do të jenë vetëm ato që parashikohen me ligj dhe janë të nevojshme:
(a) Për respektimin e të drejtave ose reputacionit të të tjerëve; ose
(b) Për mbrojtjen e sigurisë kombëtare ose të rendit publik (rendit publik), ose të shëndetit ose moralit publik.
Neni 14
1. Shtetet Palë respektojnë të drejtën e fëmijës për lirinë e mendimit, ndërgjegjes dhe fesë.
2. Shtetet Palë respektojnë të drejtat dhe detyrat e prindërve dhe, sipas rastit, të kujdestarëve ligjorë, për t’i dhënë udhëzim fëmijës në ushtrimin e të drejtës së tij ose të saj në një mënyrë në përputhje me kapacitetet në zhvillim të fëmijës.
3. Liria për të manifestuar fenë ose bindjet e dikujt mund t’i nënshtrohet vetëm atyre kufizimeve që përcaktohen me ligj dhe janë të nevojshme për të mbrojtur sigurinë, rendin, shëndetin ose moralin publik, ose të drejtat dhe liritë themelore të të tjerëve.
Neni 15
1. Shtetet Palë njohin të drejtat e fëmijës për lirinë e shoqërimit dhe lirinë e tubimit paqësor.
2. Nuk mund të vendosen kufizime në ushtrimin e këtyre të drejtave përveç atyre të vendosura në përputhje me ligjin dhe që janë të nevojshme në një shoqëri demokratike në interes të sigurisë kombëtare ose të sigurisë publike, rendit publik (rendit publik), mbrojtjes së shëndetin ose moralin publik ose mbrojtjen e të drejtave dhe lirive të të tjerëve.
Neni 16
1. Asnjë fëmijë nuk duhet t’i nënshtrohet ndërhyrjeve arbitrare ose të paligjshme në privatësinë, familjen, shtëpinë ose korrespondencën e tij ose të saj, as sulmeve të paligjshme ndaj nderit dhe reputacionit të tij.
2. Fëmija ka të drejtën e mbrojtjes me ligj kundër ndërhyrjeve apo sulmeve të tilla.
Neni 17
Shtetet Palë njohin funksionin e rëndësishëm që kryen mjetet e komunikimit masiv dhe sigurojnë që fëmija të ketë akses në informacion dhe material nga një shumëllojshmëri burimesh kombëtare dhe ndërkombëtare, veçanërisht ato që synojnë promovimin e mirëqenies së tij sociale, shpirtërore dhe morale. dhe shëndetit fizik dhe mendor.
Për këtë qëllim, Shtetet Palë:
(a) Inkurajojnë mjetet e komunikimit masiv që të shpërndajnë informacion dhe material me përfitim social dhe kulturor për fëmijën dhe në përputhje me frymën e nenit 29;
(b) Të inkurajojë bashkëpunimin ndërkombëtar në prodhimin, shkëmbimin dhe shpërndarjen e informacionit dhe materialit të tillë nga një shumëllojshmëri burimesh kulturore, kombëtare dhe ndërkombëtare;
(c) Të inkurajojë prodhimin dhe shpërndarjen e librave për fëmijë;
(d) Inkurajoni mjetet e komunikimit masiv që t’i kushtojnë vëmendje të veçantë nevojave gjuhësore të fëmijës që i përket një grupi pakicë ose që është vendas;
(e) Të inkurajojë zhvillimin e udhëzimeve të përshtatshme për mbrojtjen e fëmijës nga informacionet dhe materialet që dëmtojnë mirëqenien e tij/saj, duke pasur parasysh dispozitat e neneve 13 dhe 18.
Neni 18
1. Shtetet Palë do të bëjnë përpjekjet e tyre më të mira për të siguruar njohjen e parimit që të dy prindërit kanë përgjegjësi të përbashkëta për rritjen dhe zhvillimin e fëmijës. Prindërit ose, sipas rastit, kujdestarët ligjorë, kanë përgjegjësinë kryesore për rritjen dhe zhvillimin e fëmijës. Interesi më i mirë i fëmijës do të jetë shqetësimi i tyre themelor.
2. Për qëllimin e garantimit dhe promovimit të të drejtave të përcaktuara në këtë Konventë, Shtetet Palë do t’u ofrojnë ndihmën e duhur prindërve dhe kujdestarëve ligjorë në kryerjen e përgjegjësive të tyre për rritjen e fëmijëve dhe do të sigurojnë zhvillimin e institucioneve, objekteve dhe shërbimeve për kujdesin e fëmijëve.
3. Shtetet Palë do të marrin të gjitha masat e duhura për të siguruar që fëmijët e prindërve që punojnë të kenë të drejtën për të përfituar nga shërbimet dhe lehtësitë e kujdesit për fëmijët për të cilat ata kanë të drejtë.
Neni 19
1. Shtetet Palë do të marrin të gjitha masat e duhura legjislative, administrative, sociale dhe edukative për të mbrojtur fëmijën nga të gjitha format e dhunës fizike ose mendore, lëndimit ose abuzimit, neglizhencës ose trajtimit të pakujdesshëm, keqtrajtimit ose shfrytëzimit, duke përfshirë abuzimin seksual, ndërsa është në kujdes të prindërve, kujdestarëve ligjorë ose çdo personi tjetër që ka kujdesin për fëmijën.
2. Masat e tilla mbrojtëse duhet, sipas rastit, të përfshijnë procedura efektive për krijimin e programeve sociale për të ofruar mbështetjen e nevojshme për fëmijën dhe për ata që kanë kujdesin për fëmijën, si dhe për forma të tjera parandalimi dhe për identifikimin, raportimin, referimin, hetimin, trajtimin dhe ndjekjen e rasteve të keqtrajtimit të fëmijëve të përshkruara më parë dhe, sipas rastit, për përfshirjen gjyqësore.
Neni 20
1. Një fëmijë i privuar përkohësisht ose përgjithmonë nga mjedisi i tij/saj familjar, ose për interesat më të mira të të cilit nuk mund të lejohet të qëndrojë në atë mjedis, ka të drejtën e mbrojtjes dhe ndihmës së veçantë të ofruar nga shteti.
2. Shtetet Palë në përputhje me ligjet e tyre kombëtare sigurojnë kujdes alternativ për një fëmijë të tillë.
3. Një kujdes i tillë mund të përfshijë, ndër të tjera, strehimin në familje, kafalën e ligjit Islamik, birësimin ose nëse është e nevojshme vendosjen në institucione të përshtatshme për kujdesin e fëmijëve. Gjatë shqyrtimit të zgjidhjeve, duhet t’i kushtohet vëmendje e duhur dëshirës për vazhdimësi në edukimin e fëmijës dhe prejardhjes etnike, fetare, kulturore dhe gjuhësore të fëmijës.
Neni 21
Shtetet Palë që njohin dhe/ose lejojnë sistemin e birësimit do të sigurojnë që interesi më i mirë i fëmijës do të jetë konsiderata kryesore dhe ato:
(a) Siguron që birësimi i një fëmije të autorizohet vetëm nga autoritetet kompetente të cilat përcaktojnë, në përputhje me ligjin dhe procedurat në fuqi dhe mbi bazën e të gjithë informacionit përkatës dhe të besueshëm, se birësimi është i lejueshëm duke pasur parasysh statusin e fëmijës në lidhje me prindërit , të afërmit dhe kujdestarët ligjorë dhe që, nëse kërkohet, personat e interesuar të kenë dhënë pëlqimin e tyre të informuar për birësimin në bazë të këshillimit që mund të jetë i nevojshëm;
(b) Pranojnë se birësimi ndërshtetëror mund të konsiderohet si një mjet alternativ i kujdesit për fëmijën, nëse fëmija nuk mund të vendoset në një familje birësuese ose birësuese ose nuk mund të kujdeset në ndonjë mënyrë të përshtatshme në vendin e origjinës së fëmijës;
(c) Siguron që fëmija i përfshirë nga birësimi ndërshtetëror të gëzojë garanci dhe standarde të barasvlershme me ato ekzistuese në rastin e birësimit kombëtar;
(d) Të marrë të gjitha masat e duhura për të siguruar që, në birësimin ndërshtetëror, vendosja të mos rezultojë në përfitime të pahijshme financiare për ata që përfshihen në të;
(e) Të nxisë, aty ku është e përshtatshme, objektivat e këtij neni duke lidhur marrëveshje ose marrëveshje dypalëshe ose shumëpalëshe dhe të përpiqet, brenda këtij kuadri, të sigurojë që vendosja e fëmijës në një vend tjetër të kryhet nga autoritetet ose organet kompetente.
Neni 22
1. Shtetet Palë do të marrin masat e duhura për të siguruar që një fëmijë që kërkon statusin e refugjatit ose që konsiderohet refugjat në përputhje me legjislacionin dhe procedurat ndërkombëtare ose të brendshme, qoftë i pashoqëruar ose i shoqëruar nga prindërit e tij ose të saj ose nga ndonjë person tjetër, , marrin mbrojtjen e duhur dhe ndihmën humanitare në gëzimin e të drejtave të zbatueshme të përcaktuara në këtë Konventë dhe në instrumente të tjera ndërkombëtare të të drejtave të njeriut ose humanitare në të cilat shtetet në fjalë janë palë.
2. Për këtë qëllim, Shtetet Palë do të sigurojnë, siç e konsiderojnë të përshtatshme, bashkëpunim në çdo përpjekje të Kombeve të Bashkuara dhe organizatave të tjera ndërqeveritare kompetente ose organizatave joqeveritare që bashkëpunojnë me Kombet e Bashkuara për të mbrojtur dhe ndihmuar një fëmijë të tillë. dhe për të gjurmuar prindërit ose anëtarët e tjerë të familjes së çdo fëmije refugjat me qëllim marrjen e informacionit të nevojshëm për ribashkimin me familjen e tij/saj. Në rastet kur nuk mund të gjenden prindër ose anëtarë të tjerë të familjes, fëmijës do t’i jepet e njëjta mbrojtje si çdo fëmijë tjetër i privuar përgjithmonë ose përkohësisht nga mjedisi i tij/saj familjar për çfarëdo arsye, siç parashikohet në këtë Konventë.
Neni 23
1. Shtetet Palë pranojnë se një fëmijë me aftësi të kufizuara mendore ose fizike duhet të gëzojë një jetë të plotë dhe të denjë, në kushte që sigurojnë dinjitet, promovojnë vetëbesimin dhe lehtësojnë pjesëmarrjen aktive të fëmijës në komunitet.
2. Shtetet Palë njohin të drejtën e fëmijës me aftësi të kufizuara për kujdes të veçantë dhe do të inkurajojnë dhe sigurojnë zgjerimin, në varësi të burimeve të disponueshme, për fëmijën e kualifikuar dhe ata që janë përgjegjës për kujdesin e tij ose të saj, të ndihmës për të cilën është bërë kërkesa dhe e cila është të përshtatshme për gjendjen e fëmijës dhe për rrethanat e prindërve ose të tjerëve që kujdesen për fëmijën.
3. Duke njohur nevojat e veçanta të një fëmije me aftësi të kufizuara, ndihma e ofruar në përputhje me paragrafin 2 të këtij neni jepet pa pagesë, kurdoherë që është e mundur, duke marrë parasysh burimet financiare të prindërve ose të tjerëve që kujdesen për fëmijën, dhe të jenë të dizajnuara për të siguruar që fëmija me aftësi të kufizuara të ketë akses efektiv dhe të marrë arsimim, trajnim, shërbime të kujdesit shëndetësor, shërbime rehabilitimi, përgatitje për punësim dhe mundësi rekreative në një mënyrë të favorshme për arritjen e integrimit social më të plotë të mundshëm dhe zhvillimit individual të fëmijës, duke përfshirë ose zhvillimin e saj kulturor dhe shpirtëror
4. Shtetet Palë do të nxisin, në frymën e bashkëpunimit ndërkombëtar, shkëmbimin e informacionit të duhur në fushën e kujdesit shëndetësor parandalues dhe të trajtimit mjekësor, psikologjik dhe funksional të fëmijëve me aftësi të kufizuara, duke përfshirë shpërndarjen dhe aksesin në informacion në lidhje me metodat e rehabilitimit, arsimi dhe shërbimet profesionale, me synimin për t’u mundësuar Shteteve Palë të përmirësojnë aftësitë dhe aftësitë e tyre dhe të zgjerojnë përvojën e tyre në këto fusha. Në këtë drejtim, duhet të merren parasysh në mënyrë të veçantë nevojat e vendeve në zhvillim.
Neni 24
1. Shtetet Palë njohin të drejtën e fëmijës për të gëzuar standardin më të lartë të arritshëm të shëndetit dhe për lehtësira për trajtimin e sëmundjeve dhe rehabilitimin e shëndetit. Shtetet Palë do të përpiqen të sigurojnë që asnjë fëmije të mos privohet nga e drejta e tij/saj për akses në këto shërbime të kujdesit shëndetësor.
2. Shtetet Palë do të ndjekin zbatimin e plotë të kësaj të drejte dhe, në veçanti, do të marrin masat e duhura:
(a) Për të zvogëluar vdekshmërinë foshnjore dhe fëmijë;
(b) Të sigurojë ofrimin e ndihmës dhe kujdesit shëndetësor të nevojshëm për të gjithë fëmijët me theks në zhvillimin e kujdesit shëndetësor parësor;
(c) Për të luftuar sëmundjet dhe kequshqyerjen, duke përfshirë brenda kuadrit të kujdesit parësor shëndetësor, përmes, ndër të tjera, aplikimit të teknologjisë së disponueshme dhe nëpërmjet ofrimit të ushqimeve të duhura ushqyese dhe ujit të pijshëm të pastër, duke marrë parasysh rreziqet dhe rreziqet të ndotjes së mjedisit;
(d) Të sigurojë kujdesin e duhur shëndetësor para dhe pas lindjes për nënat;
(e) Për të siguruar që të gjitha segmentet e shoqërisë, veçanërisht prindërit dhe fëmijët, të jenë të informuar, të kenë akses në arsim dhe të mbështeten në përdorimin e njohurive bazë për shëndetin dhe ushqimin e fëmijëve, avantazhet e ushqyerjes me gji, higjienën dhe sanimin e mjedisit dhe parandalimi i aksidenteve;
(f) Të zhvillojë kujdes shëndetësor parandalues, udhëzime për prindërit dhe edukimin dhe shërbimet e planifikimit familjar.
3. Shtetet Palë do të marrin të gjitha masat efektive dhe të përshtatshme me synimin për të shfuqizuar praktikat tradicionale të dëmshme për shëndetin e fëmijëve.
4. Shtetet Palë marrin përsipër të nxisin dhe inkurajojnë bashkëpunimin ndërkombëtar me synimin për të arritur në mënyrë progresive realizimin e plotë të së drejtës së njohur në këtë nen. Në këtë drejtim, duhet të merren parasysh në mënyrë të veçantë nevojat e vendeve në zhvillim.
Neni 25
Shtetet Palë njohin të drejtën e një fëmije që është vendosur nga autoritetet kompetente për qëllime të kujdesit, mbrojtjes ose trajtimit të shëndetit të tij/saj fizik ose mendor, për një rishikim periodik të trajtimit që i bëhet fëmijës dhe të gjitha rrethanave të tjera të rëndësishme. për vendosjen e tij/saj.
Neni 26
1. Shtetet Palë do t’i njohin çdo fëmije të drejtën për të përfituar nga sigurimet shoqërore, duke përfshirë sigurimet shoqërore, dhe do të marrin masat e nevojshme për të arritur realizimin e plotë të kësaj të drejte në përputhje me legjislacionin e tyre kombëtar.
2. Përfitimet duhet, kur është e përshtatshme, të jepen, duke marrë parasysh burimet dhe rrethanat e fëmijës dhe personave që kanë përgjegjësi për mirëmbajtjen e fëmijës, si dhe çdo konsideratë tjetër që lidhet me një kërkesë për përfitime të bëra nga ose më në emër të fëmijës.
Neni 27
1. Shtetet Palë njohin të drejtën e çdo fëmije për një standard jetese të përshtatshëm për zhvillimin fizik, mendor, shpirtëror, moral dhe social të fëmijës.
2. Prindi(ët) ose të tjerët përgjegjës për fëmijën kanë përgjegjësinë kryesore për të siguruar, brenda aftësive dhe kapaciteteve të tyre financiare, kushtet e jetesës të nevojshme për zhvillimin e fëmijës.
3. Shtetet Palë, në përputhje me kushtet kombëtare dhe brenda mundësive të tyre, do të marrin masat e duhura për të ndihmuar prindërit dhe të tjerët përgjegjës për fëmijën për të zbatuar këtë të drejtë dhe në rast nevoje do të ofrojnë ndihmë materiale dhe programe mbështetëse, veçanërisht në lidhje me të ushqyerit. , veshje dhe banesa.
4. Shtetet Palë do të marrin të gjitha masat e duhura për të siguruar rikuperimin e ushqimit për fëmijën nga prindërit ose personat e tjerë që kanë përgjegjësi financiare për fëmijën, si brenda Shtetit Palë ashtu edhe nga jashtë. Në veçanti, kur personi që ka përgjegjësi financiare për fëmijën jeton në një shtet të ndryshëm nga ai i fëmijës, Shtetet Palë do të nxisin aderimin në marrëveshjet ndërkombëtare ose përfundimin e këtyre marrëveshjeve, si dhe marrjen e marrëveshjeve të tjera të përshtatshme.
Neni 28
1. Shtetet Palë njohin të drejtën e fëmijës për arsimim dhe me synimin për ta arritur këtë të drejtë në mënyrë progresive dhe në bazë të mundësive të barabarta, ato, në veçanti:
(a) Të bëjë arsimin fillor të detyrueshëm dhe të disponueshëm falas për të gjithë;
(b) Të inkurajojë zhvillimin e formave të ndryshme të arsimit të mesëm, duke përfshirë arsimin e përgjithshëm dhe atë profesional, t’i bëjë ato të disponueshme dhe të aksesueshme për çdo fëmijë dhe të marrë masat e duhura si futja e arsimit falas dhe ofrimi i ndihmës financiare në rast nevoje;
(c) Të bëjë arsimin e lartë të aksesueshëm për të gjithë në bazë të kapaciteteve me çdo mjet të përshtatshëm;
(d) Të bëjë të disponueshme dhe të aksesueshme informacionin dhe udhëzimin arsimor dhe profesional për të gjithë fëmijët;
(e) Të marrë masa për të inkurajuar frekuentimin e rregullt në shkolla dhe reduktimin e shkallës së braktisjes.
2. Shtetet Palë do të marrin të gjitha masat e duhura për të siguruar që disiplina shkollore të administrohet në një mënyrë në përputhje me dinjitetin njerëzor të fëmijës dhe në përputhje me këtë Konventë.
3. Shtetet Palë do të nxisin dhe inkurajojnë bashkëpunimin ndërkombëtar në çështjet që kanë të bëjnë me arsimin, veçanërisht me synimin për të kontribuar në eliminimin e injorancës dhe analfabetizmit në të gjithë botën dhe lehtësimin e aksesit në njohuritë shkencore dhe teknike dhe metodat moderne të mësimdhënies. Në këtë drejtim, duhet të merren parasysh në mënyrë të veçantë nevojat e vendeve në zhvillim.
Neni 29
1. Shtetet Palë bien dakord që edukimi i fëmijës do të drejtohet për:
(a) Zhvillimi i personalitetit, talenteve dhe aftësive mendore dhe fizike të fëmijës në potencialin e tyre maksimal;
(b) Zhvillimi i respektit për të drejtat e njeriut dhe liritë themelore, dhe për parimet e parashikuara në Kartën e Kombeve të Bashkuara;
(c) Zhvillimi i respektit për prindërit e fëmijës, identitetin e tij/saj kulturor, gjuhën dhe vlerat, për vlerat kombëtare të vendit në të cilin fëmija jeton, vendin nga i cili ai ose ajo mund të vijë dhe për qytetërimet të ndryshme nga të tijat;
(d) Përgatitja e fëmijës për një jetë të përgjegjshme në një shoqëri të lirë, në frymën e mirëkuptimit, paqes, tolerancës, barazisë së gjinive dhe miqësisë ndërmjet të gjithë popujve, grupeve etnike, kombëtare dhe fetare dhe personave me origjinë indigjene;
(e) Zhvillimi i respektit për mjedisin natyror.
2. Asnjë pjesë e këtij neni ose nenit 28 nuk do të interpretohet se ndërhyn në lirinë e individëve dhe organeve për të krijuar dhe drejtuar institucione arsimore, duke iu nënshtruar gjithmonë respektimit të parimit të përcaktuar në paragrafin 1 të këtij neni dhe ndaj kërkesave që arsimi i dhënë në këto institucione të jetë në përputhje me standardet minimale që mund të përcaktohen nga shteti.
Neni 30
Në ato shtete në të cilat ekzistojnë minoritete etnike, fetare ose gjuhësore ose persona me origjinë indigjene, një fëmije që i përket një pakice të tillë ose që është vendas nuk do t’i mohohet e drejta, në bashkësi me anëtarët e tjerë të grupit të tij ose të saj, për të gëzuar ose kulturën e saj, për të shpallur dhe praktikuar fenë e tij ose të saj, ose për të përdorur gjuhën e tij ose të saj.
Neni 31
1. Shtetet Palë njohin të drejtën e fëmijës për pushim dhe kohë të lirë, për t’u përfshirë në lojëra dhe aktivitete zbavitëse të përshtatshme për moshën e fëmijës dhe për të marrë pjesë lirisht në jetën kulturore dhe në art.
2. Shtetet Palë do të respektojnë dhe promovojnë të drejtën e fëmijës për të marrë pjesë plotësisht në jetën kulturore dhe artistike dhe do të inkurajojnë ofrimin e mundësive të përshtatshme dhe të barabarta për veprimtari kulturore, artistike, rekreative dhe të kohës së lirë.
Neni 32
1. Shtetet Palë njohin të drejtën e fëmijës për t’u mbrojtur nga shfrytëzimi ekonomik dhe nga kryerja e çdo pune që ka të ngjarë të jetë e rrezikshme ose të ndërhyjë në edukimin e fëmijës, ose të jetë e dëmshme për shëndetin e fëmijës ose fizik, mendor, shpirtëror, zhvillim moral ose social.
2. Shtetet Palë do të marrin masa legjislative, administrative, sociale dhe edukative për të siguruar zbatimin e këtij neni. Për këtë qëllim, dhe duke pasur parasysh dispozitat përkatëse të instrumenteve të tjera ndërkombëtare, Shtetet Palë në veçanti:
(a) Siguroni një moshë minimale ose mosha minimale për pranim në punë;
(b) Siguron rregullimin e duhur të orëve dhe kushteve të punësimit;
(c) Parashikojnë dënime të përshtatshme ose sanksione të tjera për të siguruar zbatimin efektiv të këtij neni.
Neni 33
Shtetet Palë do të marrin të gjitha masat e duhura, duke përfshirë masat legjislative, administrative, sociale dhe edukative, për të mbrojtur fëmijët nga përdorimi i paligjshëm i drogave narkotike dhe substancave psikotrope, siç përcaktohet në traktatet ndërkombëtare përkatëse, dhe për të parandaluar përdorimin e fëmijëve në prodhimin e paligjshëm. dhe trafikimit të substancave të tilla.
Neni 34
Shtetet Palë marrin përsipër të mbrojnë fëmijën nga të gjitha format e shfrytëzimit seksual dhe abuzimit seksual. Për këto qëllime, Shtetet Palë në veçanti do të marrin të gjitha masat e duhura kombëtare, dypalëshe dhe shumëpalëshe për të parandaluar:
(a) Nxitja ose shtrëngimi i një fëmije për t’u përfshirë në ndonjë aktivitet seksual të paligjshëm;
(b) Përdorimi shfrytëzues i fëmijëve në prostitucion ose praktika të tjera të paligjshme seksuale;
(c) Përdorimi shfrytëzues i fëmijëve në shfaqje dhe materiale pornografike.
Neni 35
Shtetet Palë do të marrin të gjitha masat e duhura kombëtare, dypalëshe dhe shumëpalëshe për të parandaluar rrëmbimin, shitjen ose trafikimin e fëmijëve për çfarëdo qëllimi ose në çfarëdo forme.
Neni 36
Shtetet Palë do ta mbrojnë fëmijën nga të gjitha format e tjera të shfrytëzimit që dëmtojnë çdo aspekt të mirëqenies së fëmijës.
Neni 37
Shtetet Palë sigurojnë që:
(a) Asnjë fëmijë nuk duhet t’i nënshtrohet torturës ose trajtimeve ose dënimeve të tjera mizore, çnjerëzore ose poshtëruese. As dënimi me vdekje dhe as burgimi i përjetshëm pa mundësi lirimi nuk do të shqiptohen për veprat e kryera nga persona nën moshën tetëmbëdhjetë vjeç;
(b) Asnjë fëmijë nuk do t’i hiqet liria në mënyrë të paligjshme ose arbitrare. Arrestimi, ndalimi ose burgimi i një fëmije duhet të jetë në përputhje me ligjin dhe të përdoret vetëm si masë e fundit dhe për një periudhë sa më të shkurtër kohore;
(c) Çdo fëmijë të privuar nga liria do të trajtohet me humanizëm dhe respekt për dinjitetin e natyrshëm të personit njerëzor dhe në një mënyrë që merr parasysh nevojat e personave të moshës së tij ose të saj. Në veçanti, çdo fëmijë i privuar nga liria do të ndahet nga të rriturit, përveç rastit kur konsiderohet në interesin më të mirë të fëmijës që të mos e bëjë këtë dhe do të ketë të drejtën të mbajë kontakte me familjen e tij ose të saj nëpërmjet korrespondencës dhe vizitave, përveç në rrethana të jashtëzakonshme;
(d) Çdo fëmijë të privuar nga liria ka të drejtën e aksesit të shpejtë në ndihmë ligjore dhe ndihmë tjetër të përshtatshme, si dhe të drejtën për të kundërshtuar ligjshmërinë e privimit të lirisë së tij/saj përpara një gjykate ose një tjetër kompetente, të pavarur. dhe autoritet të paanshëm, dhe për një vendim të shpejtë për çdo veprim të tillë.
Neni 38
1. Shtetet Palë marrin përsipër të respektojnë dhe sigurojnë respektimin e rregullave të së drejtës ndërkombëtare humanitare të zbatueshme për to në konfliktet e armatosura që kanë të bëjnë me fëmijën.
2. Shtetet Palë do të marrin të gjitha masat e mundshme për të siguruar që personat që nuk kanë mbushur moshën pesëmbëdhjetë vjeç të mos marrin pjesë drejtpërdrejt në armiqësi.
3. Shtetet Palë do të përmbahen nga rekrutimi i çdo personi që nuk ka mbushur moshën pesëmbëdhjetë vjeç në forcat e tyre të armatosura. Në rekrutimin midis atyre personave që kanë mbushur moshën pesëmbëdhjetë vjeç, por që nuk kanë mbushur moshën tetëmbëdhjetë vjeç, Shtetet Palë do të përpiqen t’u japin përparësi atyre që janë më të moshuarit.
4. Në përputhje me detyrimet e tyre sipas ligjit ndërkombëtar humanitar për të mbrojtur popullsinë civile në konfliktet e armatosura, Shtetet Palë do të marrin të gjitha masat e mundshme për të siguruar mbrojtjen dhe kujdesin e fëmijëve që janë prekur nga një konflikt i armatosur.
Neni 39
Shtetet Palë do të marrin të gjitha masat e duhura për të nxitur rimëkëmbjen fizike dhe psikologjike dhe riintegrimin social të një fëmije viktimë e: çdo forme neglizhimi, shfrytëzimi ose abuzimi; tortura ose çdo formë tjetër trajtimi ose dënimi mizor, çnjerëzor ose poshtërues; apo konfliktet e armatosura. Një rikuperim dhe riintegrim i tillë do të bëhet në një mjedis që ushqen shëndetin, respektin për veten dhe dinjitetin e fëmijës.
Neni 40
1. Shtetet Palë njohin të drejtën e çdo fëmije të pretenduar, të akuzuar ose të njohur se ka shkelur ligjin penal për t’u trajtuar në një mënyrë në përputhje me promovimin e ndjenjës së dinjitetit dhe vlerës së fëmijës, gjë që përforcon respektin e fëmijës për të drejtat e njeriut dhe liritë themelore të të tjerëve dhe që merr parasysh moshën e fëmijës dhe dëshirën për të nxitur riintegrimin e fëmijës dhe marrjen e një roli konstruktiv në shoqëri.
2. Për këtë qëllim, dhe duke pasur parasysh dispozitat përkatëse të instrumenteve ndërkombëtare, Shtetet Palë, në veçanti, sigurojnë që:
(a) Asnjë fëmijë nuk duhet të pretendohet, të akuzohet ose të njihet se ka shkelur ligjin penal për shkak të veprimeve ose mosveprimeve që nuk ishin të ndaluara nga ligji kombëtar ose ndërkombëtar në kohën kur janë kryer;
(b) Çdo fëmijë që pretendohet ose akuzohet se ka shkelur ligjin penal ka të paktën garancitë e mëposhtme:
(i) Të prezumohet i pafajshëm derisa të provohet fajësia sipas ligjit;
(ii) Të informohet menjëherë dhe drejtpërdrejt për akuzat kundër tij dhe, nëse është e përshtatshme, nëpërmjet prindërve ose kujdestarëve ligjorë të tij ose të saj, dhe të ketë ndihmë ligjore ose ndihmë tjetër të përshtatshme në përgatitjen dhe paraqitjen e mbrojtjes së tij ose të saj;
(iii) Të vendoset pa vonesë çështja nga një autoritet ose organ gjyqësor kompetent, i pavarur dhe i paanshëm në një seancë të drejtë sipas ligjit, në prani të ndihmës juridike ose të ndihmës tjetër të përshtatshme dhe, përveç nëse konsiderohet se nuk është në mënyrën më të mirë. interesi i fëmijës, në veçanti, duke marrë parasysh moshën ose situatën e tij ose të saj, prindërit ose kujdestarët ligjorë të tij ose të saj;
(iv) Të mos detyrohen të japin dëshmi ose të rrëfejnë fajin; të marrë në pyetje ose të ketë marrë në pyetje dëshmitarët e kundërt dhe të sigurojë pjesëmarrjen dhe marrjen në pyetje të dëshmitarëve në emër të tij ose të saj në kushte të barazisë;
(v) nëse konsiderohet se ka shkelur ligjin penal, të rishikohet ky vendim dhe çdo masë e vendosur si pasojë e tij nga një autoritet ose organ gjyqësor më i lartë kompetent, i pavarur dhe i paanshëm, sipas ligjit;
(vi) Të ketë ndihmën falas të një përkthyesi nëse fëmija nuk mund të kuptojë ose të flasë gjuhën e përdorur;
(vii) Të respektohet plotësisht privatësia e tij/saj në të gjitha fazat e procedurës.
3. Shtetet Palë do të përpiqen të nxisin krijimin e ligjeve, procedurave, autoriteteve dhe institucioneve të zbatueshme posaçërisht për fëmijët e dyshuar si, të akuzuar ose të njohur se kanë shkelur ligjin penal, dhe në veçanti:
(a) Përcaktimi i një moshe minimale nën të cilën fëmijët do të supozohet se nuk kanë aftësinë për të shkelur ligjin penal;
(b) Sa herë që është e përshtatshme dhe e dëshirueshme, masat për trajtimin e këtyre fëmijëve pa iu drejtuar procedurave gjyqësore, duke siguruar që të drejtat e njeriut dhe garancitë ligjore të respektohen plotësisht.
4. Një sërë dispozitash, si urdhra për kujdes, udhëzim dhe mbikëqyrje; këshillim; provë; kujdestari; Programet e arsimit dhe formimit profesional dhe alternativa të tjera ndaj kujdesit institucional duhet të jenë të disponueshme për të siguruar që fëmijët të trajtohen në një mënyrë të përshtatshme për mirëqenien e tyre dhe në proporcion me rrethanat e tyre dhe shkeljen.
Neni 41
Asgjë në këtë Konventë nuk do të ndikojë në dispozitat që janë më të favorshme për realizimin e të drejtave të fëmijës dhe që mund të përmbahen në:
(a) Ligji i një shteti palë; ose
(b) E drejta ndërkombëtare në fuqi për atë shtet.
PJESA II
Neni 42
Shtetet Palë marrin përsipër t’i bëjnë të njohura gjerësisht parimet dhe dispozitat e Konventës, me mjete të përshtatshme dhe aktive, si për të rriturit ashtu edhe për fëmijët.
Neni 43
1. Për të shqyrtuar progresin e bërë nga Shtetet Palë në arritjen e përmbushjes së detyrimeve të marra në këtë Konventë, do të krijohet një Komitet për të Drejtat e Fëmijës, i cili do të kryejë funksionet e parashikuara më poshtë.
2. Komiteti do të përbëhet nga tetëmbëdhjetë ekspertë me pozitë të lartë morale dhe me kompetencë të njohur në fushën e mbuluar nga kjo Konventë.1/ Anëtarët e Komitetit do të zgjidhen nga Shtetet Palë nga radhët e shtetasve të tyre dhe do të shërbejnë në cilësinë e tyre personale duke iu dhënë shpërndarjes së barabartë gjeografike, si dhe sistemeve juridike kryesore.
3. Anëtarët e Komitetit do të zgjidhen me votim të fshehtë nga një listë e personave të emëruar nga Shtetet Palë. Çdo Shtet Palë mund të emërojë një person nga radhët e shtetasve të tij.
4. Zgjedhja fillestare për Komitetin do të bëhet jo më vonë se gjashtë muaj pas datës së hyrjes në fuqi të kësaj Konvente dhe më pas çdo të dytin vit. Të paktën katër muaj përpara datës së çdo zgjedhjeje, Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara do t’u drejtojë një letër Shteteve Palë duke i ftuar ato të paraqesin nominimet e tyre brenda dy muajve. Sekretari i Përgjithshëm më pas do të përgatisë një listë sipas rendit alfabetik të të gjithë personave të emëruar në këtë mënyrë, duke treguar shtetet palë që i kanë emëruar ata dhe do t’ua paraqesë atë Shteteve Palë të kësaj Konvente.
5. Zgjedhjet do të mbahen në mbledhjet e Shteteve Palë të thirrura nga Sekretari i Përgjithshëm në selinë e Kombeve të Bashkuara. Në ato mbledhje, për të cilat dy të tretat e Shteteve Palë do të përbëjnë kuorumin, personat e zgjedhur në Komitet do të jenë ata që marrin numrin më të madh të votave dhe shumicën absolute të votave të përfaqësuesve të Shteteve Palë të pranishëm dhe që votojnë.
6. Anëtarët e Komisionit zgjidhen për një mandat katër vjeçar. Ata do të kenë të drejtë për rizgjedhje nëse riemërohen. Mandati i pesë prej anëtarëve të zgjedhur në zgjedhjen e parë përfundon në fund të dy viteve; menjëherë pas zgjedhjes së parë, emrat e këtyre pesë anëtarëve zgjidhen me short nga Kryetari i mbledhjes.
7. Nëse një anëtar i Komitetit vdes ose jep dorëheqjen ose deklaron se për ndonjë arsye tjetër ai ose ajo nuk mund të kryejë më detyrat e Komitetit, Shteti Palë që ka emëruar anëtarin do të emërojë një ekspert tjetër nga radhët e shtetasve të tij për të shërbyer për pjesa e mbetur e mandatit, me miratimin e Komitetit.
8. Komiteti përcakton rregullat e veta të procedurës.
9. Komiteti do të zgjedhë zyrtarët e tij për një periudhë dy vjeçare.
10. Mbledhjet e Komitetit zakonisht mbahen në selinë e Kombeve të Bashkuara ose në çdo vend tjetër të përshtatshëm siç përcaktohet nga Komiteti. Komiteti zakonisht mblidhet çdo vit. Kohëzgjatja e mbledhjeve të Komitetit do të përcaktohet dhe rishikohet, nëse është e nevojshme, nga një mbledhje e Shteteve Palë të kësaj Konvente, me kusht që të miratohet Asambleja e Përgjithshme.
11. Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara do të sigurojë personelin dhe lehtësitë e nevojshme për kryerjen efektive të funksioneve të Komitetit sipas kësaj Konvente.
12. Me miratimin e Asamblesë së Përgjithshme, anëtarët e Komitetit të krijuar sipas kësaj Konvente do të marrin shpërblime nga burimet e Kombeve të Bashkuara me terma dhe kushte që mund të vendosë Asambleja.
Neni 44
1. Shtetet Palë marrin përsipër t’i paraqesin Komitetit, nëpërmjet Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara, raporte mbi masat që kanë marrë, të cilat i japin efekt të drejtave të njohura këtu dhe për përparimin e bërë në gëzimin e këtyre të drejtave.
(a) Brenda dy viteve nga hyrja në fuqi e Konventës për Shtetin Palë në fjalë;
(b) Pas kësaj, çdo pesë vjet.
2. Raportet e bëra sipas këtij neni do të tregojnë faktorët dhe vështirësitë, nëse ka, që ndikojnë në shkallën e përmbushjes së detyrimeve sipas kësaj Konvente. Raportet do të përmbajnë gjithashtu informacion të mjaftueshëm për t’i dhënë Komitetit një kuptim të plotë të zbatimit të Konventës në vendin në fjalë.
3. Një Shtet Palë që i ka paraqitur Komitetit një raport fillestar gjithëpërfshirës, nuk ka nevojë që në raportet e tij të mëvonshme të paraqitura në përputhje me paragrafin 1 (b) të këtij neni, të përsërisë informacionin bazë të dhënë më parë.
4. Komiteti mund të kërkojë nga Shtetet Palë informacione të mëtejshme lidhur me zbatimin e Konventës.
5. Komiteti i paraqet Asamblesë së Përgjithshme, nëpërmjet Këshillit Ekonomik dhe Social, çdo dy vjet, raporte për veprimtarinë e tij.
6. Shtetet Palë do t’i bëjnë raportet e tyre gjerësisht të disponueshme për publikun në vendet e tyre.
Neni 45
Për të nxitur zbatimin efektiv të Konventës dhe për të inkurajuar bashkëpunimin ndërkombëtar në fushën e mbuluar nga Konventa:
(a) Agjencitë e specializuara, Fondi i Kombeve të Bashkuara për Fëmijët dhe organet e tjera të Kombeve të Bashkuara do të kenë të drejtë të përfaqësohen në shqyrtimin e zbatimit të dispozitave të tilla të kësaj Konvente që bien brenda fushëveprimit të mandatit të tyre. Komiteti mund të ftojë agjencitë e specializuara, Fondin e Kombeve të Bashkuara për Fëmijët dhe organe të tjera kompetente, sipas nevojës, për të ofruar këshilla eksperte për zbatimin e Konventës në fushat që i përkasin fushëveprimit të mandateve të tyre përkatëse. Komiteti mund të ftojë agjencitë e specializuara, Fondin e Kombeve të Bashkuara për Fëmijët dhe organet e tjera të Kombeve të Bashkuara që të paraqesin raporte mbi zbatimin e Konventës në fushat që përfshihen në fushën e veprimtarive të tyre;
(b) Komiteti do t’u transmetojë, siç mund ta konsiderojë të përshtatshme, agjencive të specializuara, Fondit të Kombeve të Bashkuara për Fëmijët dhe organeve të tjera kompetente, çdo raport nga Shtetet Palë që përmbajnë një kërkesë ose tregojnë nevojën për këshilla ose ndihmë teknike, së bashku me vëzhgimet dhe sugjerimet e Komitetit, nëse ka, për këto kërkesa ose indikacione;
(c) Komiteti mund t’i rekomandojë Asamblesë së Përgjithshme t’i kërkojë Sekretarit të Përgjithshëm të ndërmarrë në emër të tij studime për çështje specifike që lidhen me të drejtat e fëmijës;
(d) Komiteti mund të bëjë sugjerime dhe rekomandime të përgjithshme bazuar në informacionin e marrë në përputhje me nenet 44 dhe 45 të kësaj Konvente. Këto sugjerime dhe rekomandime të përgjithshme do t’i transmetohen çdo shteti palë të interesuar dhe do t’i raportohen Asamblesë së Përgjithshme, së bashku me komentet, nëse ka, nga Shtetet Palë.
PJESA III
Neni 46
Kjo Konventë do të jetë e hapur për nënshkrim nga të gjitha shtetet.
Neni 47
Kjo Konventë i nënshtrohet ratifikimit. Instrumentet e ratifikimit do të depozitohen pranë Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara.
Neni 48
Kjo Konventë do të mbetet e hapur për aderim nga çdo shtet. Instrumentet e aderimit do të depozitohen pranë Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara.
Neni 49
1. Kjo Konventë do të hyjë në fuqi në ditën e tridhjetë pas datës së depozitimit pranë Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara të instrumentit të njëzetë të ratifikimit ose aderimit.
2. Për çdo shtet që ratifikon ose aderon në Konventë pas depozitimit të instrumentit të njëzetë të ratifikimit ose aderimit, Konventa do të hyjë në fuqi në ditën e tridhjetë pas depozitimit nga ky shtet i instrumentit të tij të ratifikimit ose aderimit.
Neni 50
1. Çdo Shtet Palë mund të propozojë një amendament dhe ta paraqesë atë tek Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara. Sekretari i Përgjithshëm do t’ua komunikojë më pas amendamentin e propozuar Shteteve Palë, me një kërkesë që ata të tregojnë nëse janë në favor të një konference të Shteteve Palë me qëllim të shqyrtimit dhe votimit mbi propozimet. Në rast se, brenda katër muajve nga data e një komunikimi të tillë, të paktën një e treta e Shteteve Palë favorizojnë një konferencë të tillë, Sekretari i Përgjithshëm do të thërrasë konferencën nën kujdesin e Kombeve të Bashkuara. Çdo amendament i miratuar nga shumica e Shteteve Palë të pranishme dhe që votojnë në konferencë do t’i paraqitet Asamblesë së Përgjithshme për miratim.
2. Një amendament i miratuar në përputhje me paragrafin 1 të këtij neni do të hyjë në fuqi kur të jetë miratuar nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara dhe të jetë pranuar nga një shumicë prej dy të tretash të Shteteve Palë.
3. Kur një amendament hyn në fuqi, ai do të jetë i detyrueshëm për ato Shtete Palë që e kanë pranuar atë, ndërsa Shtetet e tjera Palë ende janë të detyruara nga dispozitat e kësaj Konvente dhe çdo amendament të mëparshëm që ata kanë pranuar.
Neni 51
1. Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara do të marrë dhe do t’u shpërndajë të gjitha shteteve tekstin e rezervave të bëra nga shtetet në kohën e ratifikimit ose aderimit.
2. Një rezervë e papajtueshme me objektin dhe qëllimin e kësaj Konvente nuk do të lejohet.
3. Rezervat mund të tërhiqen në çdo kohë me njoftim për këtë qëllim drejtuar Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara, i cili më pas do të informojë të gjitha shtetet. Një njoftim i tillë do të hyjë në fuqi në datën në të cilën ai merret nga Sekretari i Përgjithshëm
Neni 52
Një Shtet Palë mund të denoncojë këtë Konventë me një njoftim me shkrim drejtuar Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara. Denoncimi hyn në fuqi një vit pas datës së marrjes së njoftimit nga Sekretari i Përgjithshëm.
Neni 53
Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara caktohet si depozitar i kësaj Konvente.
Neni 54
Origjinali i kësaj Konvente, tekstet e së cilës në arabisht, kinezisht, anglisht, frëngjisht, rusisht dhe spanjisht janë njëlloj autentike, do të depozitohet pranë Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara. Në dëshmi të kësaj, të plotfuqishmit e poshtëshënuar, të autorizuar siç duhet nga qeveritë e tyre përkatëse, kanë nënshkruar këtë Konventë.
1/ Asambleja e Përgjithshme, në rezolutën 50/155 të datës 21 Dhjetor 1995, miratoi ndryshimin e nenit 43, pika 2, të Konventës për të Drejtat e Fëmijës, duke zëvendësuar fjalën “dhjetë” me fjalën “tetëmbëdhjetë”. Amendamenti hyri në fuqi më 18 Nëntor 2002 kur u pranua nga dy të tretat e shumicës së shteteve palë (128 nga 191).
Kontaktoni Zyrën e Koordinatorit të Përhershëm të OKB-së në Shqipëri
Në lidhje me Konventën për të Drejtat e Fëmijës, Kombet e Bashkuara në Shqipëri dhe këtë seksion të nxjerrë nga OHCHR në faqen e internetit,
dërgoni një e-mail në:
ose shkruani në:
Rruga “Skënderbeg”
Ndërtesa Gurten
Kati i 2të
Tiranë
Shqipëri
BURIME
